علامه مصباح نسبت به پرداختن مباحث بنیادی تأکید داشت

به گزاش ایکنا از کرمانشاه، میزگرد تخصصی «مصباح انقلاب» امروز، 12 دی ماه با حضور مسلم حدیدی، رئیس سازمان جهاددانشگاهی استان کرمانشاه، حجت الاسلام والمسلمین حجت الله سروری، پژوهشگر و استاد حوزه و دانشگاه، حجت الاسلام والمسلمین حجت الله فاضلی، استاد حوزه و دانشگاه و مفسر قرآن کریم، حجت الاسلام والمسلمین مهدی عبدی، از اساتید حوزه و دانشگاه، مهدی سوری، معاون فرهنگی سازمان جهاددانشگاهی استان کرمانشاه و جمعی از کارکنان معاونت فرهنگی سازمان جهاددانشگاهی و ستاد هماهنگی کانون های مساجد استان در محل دفتر مؤسسه آموزش عالی سازمان جهاددانشگاهی استان به همت خبرگزاری ایکنا کرمانشاه برگزار شد.

در ابتدای این نشست حجت الاسلام حجت الله سروری، استاد حوزه و دانشگاه با ادای احترام به روح امام و شهدا خاصه سردار جبهه مقاومت حاج قاسم سلیمانی و بزرگ سردار جبهه فکر و اندیشه مرحوم علامه مصباح، اظهار کرد: در باب منظومه فکری و چارچوب نظری حاکم بر اندیشه اسلامی علامه مصباح گفتن این نکته ضروری است که یک تفاوت بین مرحوم علامه مصباح و دیگر اندیشمندان اسلامی بود و آن اینکه ایشان به پرداختن مباحث بنیایی تأکید داشتند.

وی با اشاره به دو دیدگاه در حوزه اخلاق و تربیت و مسائل اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی با اشاره به نظریات علامه مصباح در این دو حوزه، افزود: علامه نظرشان این بود که ما باید به صورت ریشه ای و بنیانی به مسائل نگاه کنیم، اما در این خصوص هر یک از ما ممکن است سطحی و روبنایی به موضوعات یاد شده نگاه کنیم به عنوان مثال در حوزه حجاب و سبک زندگی ممکن است نظراتمان برای مخاطبان سطحی باشد.

حجت الاسلام سروری با اشاره به اینکه چرا علامه مصباح روی منظومه فکری تأکید داشتند، گفت:، چون منطق قرآن و سیره اهل بیت(ع) این است و به تعبیر رهبر معظم انقلاب حضور انقلابی در همه میدان هایی که احساس نیاز به حضور مصباح می شد، حقاً و انصافاً کم نظیر بود.

این پژوهشگر دینی تصریح کرد: منظومه فکری و شخصیتی علامه از ایشان شخصیتی ساخته بود که انحراف را به راحتی تشخیص می داد و ایشان تا پایان عمر نه تنها با انقلاب همراهی نمود بلکه در موقعیت هایی انقلاب و علامه در هم تنیدگی پیدا کردند.

در ادامه حجت الاسلام حجت الله فاضلی، استاد حوزه و دانشگاه با بیان اینکه کم نبودند شخصیت های برجسته و فیلسوفی که دوست داشتند در حوزه باور و ایمان مانند افراد عادی باشند و موارد متعددی از بیانات علامه مصابح ثبت است که می گویند «معلوم نیست من دیگر زنده بمانم بگذارید این را به شما بگویم به باورم چادر وصله دار حضرت زهرا(س) از همه کهکشان ها بالاتر است»، یادآور شد: این روحیه آیت الله مصباح ما را به یاد سخنان آخر مرحوم آیت الله آقامجتبی تهرانی درباره حضرت زهرا(س) می اندازد یا تأکید خاصه امام خمینی(ره) بر زیارت روزانه شان در حرم مطهر امام علی(ع) (علی رغم بیماری) و اینکه خطاب به فرزندشان آقا مصطفی می گویند این روحیه عوامی را از ما نگیرید اینکه برخی می گویند «نهایت بزرگسالی، کودکی است» از این منظر شاید درست باشد که آدمی باید در دوران بزرگسالی، ایمان و باور صاف و زلال و بی غل و غشی مثل دوران کودکی داشته باشد.

وی افزود: از سوی دیگر علامه مصباح از جمله شخصیت های بارز ولایی و مهدوی بود که دائم توجه همگان را به یاد و ذکر و تقویت روحیه انتظار و ظهور حضرت قائم(عج) رهنمون می کرد. برای رفع خطورات ذهنی و غفلت همچنین داشتن توجه قلبی هم، یاد امام زمان(عج) را توصیه می کرد.

این استاد دانشگاه بیان کرد: یکی دیگر از رویکرد ها و توفیقات آیت الله مصباح این بود که شارح معارف اهل بیت(ع) بودند. آیت الله مصباح علاوه بر ارائه رویکرد جدید در حوزه عقاید اسلامی و معارف و تفسیر قرآن که در قالب کتاب هایی چند جلدی خداشناسی، راه و راهنماشناسی، قرآن شناسی و ... منتشر شده است در درس های اخلاق اسلامی به شرح و تبیین احادیث اخلاقی اهل بیت(ع) پرداخته است و می توان گفت سبک دروس اخلاقی آیت الله مصباح، «متن محور» بوده است و آن هم متن های معتبری، چون احادیث اهل بیت(ع)، کتاب های «ره توشه»، شرح احادیث پیامبر به اباذر غفاری، «پند جاوید»، «رساترین دادخواهی»، شرح خطبه فدکیه حضرت زهرا(س)، «نجوای عاشقانه»، شرح مختصر مناجات شعبانیه و ... از جمله آثار منتشره آیت الله مصباح در این زمینه است که جای بررسی و تأمل بیشتری دارد و شاید بتوان گفت که از معدود علمای اخلاقی در معاصر هستند که به شرح این تعداد احادیث یا ادعیه اهل بیت(ع) پرداخته است.

وی در خصوص توجه به جایگاه خانواده در دیدگاه این عالم فاضل، اظهار داشت: آیت الله مصباح از جمله اندیشمندان و متفکرانی است که به نقش خانواده و تربیت خانوادگی بهای ویژه ای می داد. خودش هم به این مسئله مهم در زندگی شخصی اش توجه ویژه داشت و فرزندان صالح و موفقی تحویل جامعه داد. این هم یک حُسن آیت الله مصباح و عنایت الهی به ایشان است که خانواده صالح و همسویی داشت.

حجت الاسلام فاضلی، بُعد جریان سازی اثرگذار و مستمر شخصیت ایشان را مورد اشاره قرار داد و افزود: آیت الله مصباح از جمله معدود اندیشمندانی در دوره معاصر است که توانست علاوه بر شاگردپروری، «جریان ساز» هم باشد و مهم تر از همه اینکه این جریان سازی، «مستمر» و «موثر» باشد. به تعبیری، او اندیشمندی بود که در اندیشه هایش ساری بود و در جغرافیایی وسعت شاگردانش تکثیر شد؛ یک فرد بود، اما تبدیل به یک جریان شد. شاید به عملکرد های این جریان و سبک جریان سازی ایشان انتقاد داشته باشیم، ولی نفس اینکه ایشان به چنین مسأله ای توجه داشت، خیلی ارزشمند است.

وی با بیان اینکه یکی از خصلت های ویژه آیت الله مصباح، «تکلیف مداری» ایشان بود، ابراز کرد: روحیه تکلیف مداری در اندیشه و عمل و بیانات ایشان، بارز و برجسته است. ایشان مرد انجام وظیفه بود، نه نتیجه. در هر زمان آنچه که تشخیص می داد وظیفه اوست، دنبال همان می رفت. مراحل مختلفی از زندگی و عمل آیت الله مصباح یزدی هست که بدون توجه به ملامت ملامت گران و سرزنش سرزنشگران و خوشایند یا بدآیند دیگران، مواضع خویش را صریحاً اعلام و علنی می کرد.

این استاد حوزه و دانشگاه، ادامه داد: آیت الله مصباح همچنان در عرصه های فکری و فرهنگی و سیاسی روشنگری می کردند. ایشان در این زمینه کم نمی گذاشتند و به راحتی از کنار انحرافات و التقاط نمی گذشتند و مخالف و منتقد شدید هرگونه دیدگاه های انحرافی و التقاطی بودند. مماشات در این زمینه نداشتند و مماشات در این حوزه ها را خطرناک و پایه گذار انحرافات عمیق تر و بدعت های مختلف می دانستند. شاید ما با برخی تعابیر و مواضع ایشان مخالف یا منتقد باشیم، اما این روحیه حضور پررنگ، نشانگر روحیه تکلیف مدار ایشان بوده است. حدس می زنم که آیت الله مصباح در زمینه تکلیف مداری، بسیار تحت تأثیر امام خمینی(ره) است و تکلیف مداری را به صورت ویژه از امام راحل فرا گرفته است.

وی از این عالم برجسته به عنوان تکیه گاه در مواجهه با اندیشه های وارداتی و غیراسلامی یاد کرد و گفت: آیت الله مصباح به جاودانگی و جامعیت و جهانی بودن و عمق افکار و آموزه های اسلامی، اعتقاد راستین داشت و بخاطر تسلطش بر علوم مختلف اسلامی و روحیه نقادی و ذهن تحلیلگر، مرعوب اندیشه ها و افکار جدید و غیراسلامی نمی شد.

حجت الاسلام فاضلی، دقت نظر در تشکیلات را از دیگر ویژگی های بارز این شخصیت ممتاز جهان اسلام برشمرد و خاطرنشان کرد: ما موارد کمی نداشتیم که برخی شخصیت ها، در یک سری زمینه ها، احساس مسئولیت کردند و مراکزی را تأسیس کردند که یا به خاطر فقدان صلاحیت و اهلیت یا واسپاری به فرزندان و نزدیکان یا عدم دقت نظر ها و حساسیت ها، آن مراکز، بعد از مدتی، نقض غرض آن اهداف و آرمان های اولیه و زمان تأسیس شده است.

وی با اشاره به نقش این عالم فقید در ایجاد مسیر جدیدی برای تحول حوزه های علمیه، عنوان کرد: آیت الله مصباح از معتقدان به تحول حوزه های علمیه است. ایشان به جای اینکه حرف از تحول بزند و حساسیت ایجاد کند اقدام به تأسیس مراکزی کرد که بتواند حوزه های علمیه یا دانش های اسلامی را متحول کند. مشارکت در تأسیس مدرسه حقانی و موسسه در راه حق و تأسیس دفتر همکاری های حوزه و دانشگاه و بنیاد باقرالعلوم(ع) و در نهایت موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، ثمرات چنین اعتقاد و باوری است و کمتر کسی است که منکر تأثیرات این موسسات به ویژه موسسه امام خمینی و شاگردان آیت الله مصباح در حوزه های مختلف علوم اسلامی انسانی و اجتماعی باشد.

این مفسر قرآن کریم، با بیان اینکه یگانگی حرف و عمل یکی از ویژگی های برجسته آیت الله مصباح یزدی، است؛ به این معنا که هر آنچه می می گفته بدان اعتقاد داشته و عمل می کرده، اذعان داشت: آیت الله مصباح از این جهت نادر و کم نظیر است. او اهل سکوت در برابر انحرافات و التقاط نبوده است. سعی می کرد هر آنچه که می گوید عمل کند. شاید نتوان مصادیقی را یافت که آیت الله مصباح حرفی درباره آن زده باشد، ولی بدان عمل نکرده باشد. حتی تا همین اواخر، در زمینه حمایت از کاندیدا های ریاست جمهوری یا مناصب دیگر، پای کار می آمده و دیگران را نیز به حضور و فعالیت در ستاد کاندیدای اصلح تشویق می کرده است.

وی در خصوص دقت و نقّادی قرآنی و فلسفی این عالم جلیل القدر، گفت: نکته مهم در زندگی و اندیشه آیت الله مصباح دقت نظر موشکافی و روحیه نقّادی ایشان است. دقت نظر هایی که تحسین علامه طباطبایی(ره) را در هنگام نگارش و چاپ تفسیر «المیزان» بر می انگیخت.

وی از ایشان به عنوان شخصیتی مهذّب و زاهد یاد کرد و گفت: آیت الله مصباح پس از خرمن چینی از محضر شخصیت های برجسته اخلاق علامه طباطبایی، امام خمینی، آیت الله محمدجواد انصاری همدانی، آیت الله محمدتقی بهجت، آیت الله عبدالعلی تهرانی (پدر حضرات آیات آقامجتبی و آقامرتضی تهرانی) و... توانست با عنایت الهی و بسترسازی درونی خودسازی و تهذیب و زهد و قناعت خود تبدیل به استاد برجسته اخلاق اسلامی شود.

حجت الاسلام والمسلمین مهدی عبدی از اساتید حوزه و دانشگاه، نیز در خصوص این مفسر برجسته قرآن کریم که در زمره اندیشمندان و اساتید تراز حوزه علمیه قم بود، اظهار داشت: اندیشه های این عالم جلیل القدر متکی بر عدم سازش با فرهنگ غربی به عنوان فرهنگ کفر، نفی قرائت های متعدد از دین، مرجعیت روحانیت در دین دشناسی و دفاع از ولایت مطلقه فقیه بود.

وی همچنین به سوابق انقلابی، علمی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی آیت الله مصباح اشاره کرد و گفت: ایشان یکی از سرمایه های ذی قیمت نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران و به واقع جهان اسلام بودند.

انتهای پیام